Page 74 - ถักร้อยความรู้ภูมิศาสตร์อันหลากหลาย : หมุดหมายความรู้ครบรอบ 60 ปี
P. 74
สิิ�งแวด้ล้อมิ (สิำาน้กงานสิภาพ้ฒนาการเศรษฐกิจและสิ้งคมิแห้่งชาตั้ิ, 2563) ก็มิีความิสิอด้คล้องก้น
ในการด้ำาเนินการการพ้ฒนาเช่นก้น กล่าวคือ การพ้ฒนาจำาเปี็นตั้้องมิีองค์ความิรู้ที�เกี�ยวข้อง มิีการพิจารณา
ทางเลือกให้้รอบด้้านด้้วยเห้ตัุ้ผู้ล มิิให้้มิีผู้ลกระทบตั้่อสิ้งคมิและสิิ�งแวด้ล้อมิ มิีผู้ลผู้ลิตั้ ผู้ลล้พธิ์ และผู้ลกระทบ
ของแตั้่ละทางเลือก ควรใช้ทร้พยากรให้้มิีปีระสิิทธิิภาพ ไมิ่ให้้เกิด้ของเห้ลือ ควรเตั้รียมิการเพื�อรองร้บ
ความิเปีลี�ยนแปีลงที�เกิด้ขึ�น และการด้ำาเนินการให้้บรรลุผู้ลตั้้องเริ�มิจากการพ้ฒนาคน คือ ระเบิด้จากข้างใน
ห้มิายถึึง การสิร้างความิเข้มิแข็งให้้คนในชุมิชนที�เข้าไปีพ้ฒนาให้้มิีความิพร้อมิที�จะร้บการพ้ฒนาก่อน
แล้วจึงค่อยออกมิาสิู่สิ้งคมิภายนอก มิิใช่การนำาเอาความิเจริญห้รือบุคคลจากสิ้งคมิภายนอกเข้าไปีห้า
ชุมิชนที�ย้งไมิ่ท้นได้้มิีโอกาศเตั้รียมิตั้้วห้รือตั้้�งตั้้ว อย่าให้้โด้ยที�ผูู้้ร้บย้งไมิ่พร้อมิที�จะใช้ปีระโยชน์อย่างเตั้็มิที�
(สิำาน้กงานกปีร., 2567)
การพ้ฒนาจึงมิิใช่พิมิพ์เขียวแตั้่ควรมิีความิห้ลากห้ลายตั้ามิล้กษณะของภูมิิศาสิตั้ร์และสิ้งคมิศาสิตั้ร์
ห้รือกล่าวได้้ว่าตั้ามิภูมิิสิ้งคมิของพื�นที�น้�นเอง ตั้้วอย่างการพ้ฒนาที�ผูู้้เขียนได้้มิีปีระสิบการณ์ในการทำางาน
เชิงพื�นที�เพื�อจ้ด้ทำาแผู้นการพ้ฒนาชุมิชนเริ�มิจากการค้นห้าความิรู้ด้้วยการวิเคราะห้์ศ้กยภาพของชุมิชน
ผู้่านการค้นห้าทุนชุมิชนด้้วยการใช้เครื�องมิือแผู้นที�ชุมิชน ทำาให้้ชุมิชนทราบถึึงภูมิิศาสิตั้ร์และสิ้งคมิศาสิตั้ร์
ในพื�นที�ของตั้นเองห้รือกล่าวได้้ว่าเปี็นการระเบิด้จากข้างใน ซัึ�งชุมิชนได้้ร่วมิคิด้ ร่วมิกำาห้นด้ทิศทางการพ้ฒนา
และการอนุร้กษ์ในพื�นที�ตั้นเองซัึ�งเปี็นการฉายภาพการพ้ฒนาในอนาคตั้ที�มิีความิช้ด้เจนร่วมิก้นของชุมิชน
(ว้นเพ็ญ และคณะ, 2557, 2562)
อย่างไรก็ตั้ามิกระบวนการด้ำาเนินการข้บเคลื�อนให้้เปี็นไปีตั้ามิการพ้ฒนาเปี็นสิิ�งที�สิำาค้ญเช่นก้น
โด้ยห้ล้กการทรงงานของพระบาทสิมิเด้็จพระปีรมิินทรมิห้าภูมิิพลอดุ้ลยเด้ช ในห้ลวงร้ชกาลที� 9 คือ เข้าใจ
เข้าถึึง พ้ฒนา (สิำาน้กงานคณะกรรมิการพ้ฒนาการเศรษฐกิจและสิ้งคมิแห้่งชาตั้ิ, 2554)
เข้าใจั คือ ทำาอะไรตั้้องเข้าใจภูมิิปีระเทศ เข้าใจผูู้้คนในห้ลากห้ลายปีัญห้า ท้�งทางด้้านกายภาพ ด้้านจารีตั้
ปีระเพณีและว้ฒนธิรรมิ เปี็นตั้้น เพื�อเปี็นข้อมิูลพื�นฐานของชุมิชน
เข้าถึง คือ สิร้างความิเข้าใจร่วมิก้นของผูู้้เกี�ยวข้องเพื�อสิร้างความิร่วมิมิือไปีสิู่การปีฏิิบ้ตั้ิให้้ได้้ เข้าถึึง
เครื�องไมิ้เครื�องมิือและว้สิดุ้อุปีกรณ์ และความิสิามิ้คคีร่วมิจิตั้ร่วมิใจของผูู้้ปีฏิิบ้ตั้ิ ร่วมิมิือร่วมิไมิ้ก้นทำางาน
พัฒนุา คือ เมิื�อตั้่างฝ่�ายตั้่างเข้าใจก้นแล้ว เข้าถึึงก้นแล้ว การพ้ฒนาก็จะด้ำาเนินการไปีอย่างย้�งยืน
ไมิ่สิ่งผู้ลกระทบที�ตั้ิด้ลบตั้่อระบบเศรษฐกิจ สิ้งคมิ สิิ�งแวด้ล้อมิและการเมิือง ห้ากแตั้่นำาไปีสิู่ความิสิมิดุ้ล
มิ้�นคง และย้�งยืน
จากห้ล้กการทรงงานด้้งกล่าว ทำาให้้ผูู้้เขียนเห้็นถึึงกระบวนการด้ำาเนินงานที�ช้ด้เจนที�จะไปีสิู่เปี้าห้มิาย
การพ้ฒนาที�วางไว้ และเห้็นถึึงความิสิำาค้ญของภูมิิศาสิตั้ร์ในการพ้ฒนาที�ช้ด้เจน ไมิ่ว่าจะเปี็นการมิีข้อมิูล
74 ถักร้อยความรู้ภูมิศาสตร์อันหลากหลาย:
หมุดหมายความรู้ ครบรอบ 60 ปี
