Page 5 - ข่าวเนติบัณฑิตยสภา เดือนกรกฎาคม ๒๕๖๗ ปีที่ ๓๗ ฉบับที่ ๔๒๐
P. 5
พูระรัตินติรัยแลืะเพู้�อใช้แสงสว่างจากเทียนที�พูระสงฆ์ 1 ค้บัเศษ มีดอกสีเหลื้อง สีข่าว แลืะสีม่วง ข่่�นติามไหลื่เข่า
จุดบัูชาโดยติรง ด้วยเหติุนี�พูุทธศาสนิกชนจ่งนิยมหลื่อ ในอำาเภอพูระพูุทธบัาท แลืะจะออกดอกบัานในช่วงวัน
เทียนติ้นใหญ่ประมาณว่าจะจุดได้ติลือดเวลืา 3 เด้อน ไป เข่้าพูรรษา หร้อวันแรม 1 คำ�า เด้อน 8 ชาวบั้านได้เก็บั
ถวายพูระภิกษุในวัดใกลื้ ๆ บั้าน เป็นพูุทธบัูชาเทียนดังกลื่าว ดอกไม้ชนิดนี�มาถวายพูระแลืะเรียกช้�อว่า ดอกเข่้าพูรรษา
เรียกว่า “เทียนจำานำาพูรรษา” ก่อนจะนำาเทียนไปถวาย จ่งกำาเนิดเป็นประเพูณีติักบัาติรดอกเข่้าพูรรษา
ชาวบั้านมักจัดเป็นข่บัวนแห่แหนกันไปอย่างเอิกเกริก ชาว พู ระ พูุ ทธ บั าทไ ด้ ย่ ด ถ้ อประเ พูณี ติั ก บั า ติ ร
สนุกสนานเรียกว่า “ประเพูณีแห่เทียนจำานำาพูรรษา” มีมา ดอกเข่้าพูรรษาเป็นประเพูณีสำาคัญที�ปฏ์ิบััติิส้บัติ่อกันมา
แติ่สมัยสุโข่ทัยโดยมีข่้อสรุปเน้�อหาจากหนังส้อนางนพูมาศ เป็นประจำาทุกปี แลืะถ้อเป็นเอกลืักษณ์ข่องจังหวัดแห่ง
ดังนี� เดียวในประเทศไทย แลืะมีเพูียงหน่�งเดียวในโลืก
วันข่่�น 14 คำ�า ทั�งทหารบักแลืะทหารเร้อก็จัดข่บัวน การบวชักับการเข้้าพรรษา
แห่เทียนจำานำาพูรรษา ทั�งใส่คานหาบัไปแลืะลืงเร้อ ในหนังส้อนางนพูมาศสมัยสุโข่ทัยไม่มีปรากฏ์
ประดิษฐานอยู่ในบัุษบักทองคำา ประดับัธงทิว ติีกลือง เกี�ยวกับัการบัวชวันเข่้าพูรรษาเพูราะการบัวชข่องไทยเน้น
เป่าแติรสังข่์แห่ไป ครั�นถ่งพูระอารามแลื้วก็ยกติ้นเทียน การศ่กษาเลื่าเรียนเป็นสำาคัญ เช่นเดียวกับัการบัวชสมัย
นั�นเข่้าไปถวายในพูระอุโบัสถ หอพูระธรรมแลืะพูระวิหาร อยุธยาได้กลื่าวถ่งการบัวชนาคหลืวงในหนังส้อขุ่นหลืวง
จุดติามให้สว่างไสวในที�นั�น ๆ ติลือด 3 เด้อน หาวัด โดยใช้นาคมหาดเลื็กแลืะติำารวจข่้าราชการไม่ว่า
ในกาลืติ่อมาวัดราษฎร์ทั�งหลืายก็มีพูิธีทำานองนี�ทั�ว หมู่ใดกรมใด ซึ่่�งพูระเจ้าแผ่นดินพูระราชทานแติ่ผ้าไติร
พูระราชอาณาจักร ปัจจุบัันประเพูณีแห่เทียนจำานำาพูรรษานี� บัริข่าร ติ่อมาได้มีการบัริจาคพูระราชทรัพูย์ เม้�อถ่งวันเพู็ญ
ยังถ้อปฏ์ิบััติิกันอยู่ทั�วไปบัางจังหวัด เช่น อุบัลืราชธานี ถ้อ เด้อนแปด จ่งทรงเทียนพูระวสาทั�งในกรุงแลืะนอกกรุง
ให้เป็นประเพูณีเด่นประจำาจังหวัดติน ได้จัดประดับัติกแติ่ง รวมถ่งหัวเม้องเอกเม้องโทด้วย
ติ้นเทียนใหญ่ๆ มีการประกวดแข่่งข่ันแลื้วแห่แหนไปถวาย สมัยรัตินโกสินทร์มีการทรงผนวชเจ้านายในวัด
ติามวัดติ่าง ๆ พูระศรีรัตินศาสดาราม นาคหลืวงพูระองค์แรก ค้อ
เดิมงานประเพูณีแห่เทียนพูรรษา จังหวัด พูระบัาทสมเด็จพูระพูุทธเลืิศหลื้านภาลืัย ติ่อมาพูระบัาท
อุบัลืราชธานี มีจัดเฉพูาะติามคุ้มวัดติ่าง ๆ เท่านั�น จนกระทั�ง สมเด็จพูระจอมเกลื้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรดให้มีการบัวช
ปี พู.ศ.2444 เม้องอุบัลืราชธานีจัดงานบัุญบัั�งไฟั โดย เณรข่่�น ค้อหม่อมเจ้าสถิติเสถียรในปีที�พูระราชทานเพูลืิง
ทุกคนจะนำาบัั�งไฟัมารวมกันที�วัดหลืวงริมแม่นำ�ามูลื พูระศพูกรมหม้�นวิศณุนาถนิภาธร เป็นการทรงผนวชเณร
มีการแห่บัั�งไฟัไปรอบัเม้องแลืะจุดข่่�นไปบันท้องฟั้าทำาให้ ที�พูระเมรุอย่างบัวชหน้าศพู การบัวชสมัยนี�เริ�มมีการ
เกิดอุบััติิเหติุ บัั�งไฟัติกลืงมาถูกชาวบั้านเสียชีวิติในงาน โปรยทาน เม้�อโปรยทานเสร็จแลื้วเสด็จเข่้าไปในพูระอุโบัสถ
มีการชกติ่อย ติีรันฟัันแทงกัน ก่อเหติุวุ่นวายไปทั�งงาน ประเพูณีการบัวชที�กลื่าวมาเป็นลืำาดับัสมัยนั�น
กรมหลืวงสรรพูสิทธิประสงค์ ผู้สำาเร็จราชการเม้อง การบัวชรับัพูรรษามีข่่�นในราชสำานัก มีการบัวชนาค
อุบัลืราชธานี สมัยนั�น ให้ยกเลืิกงานประเพูณีบัุญบัั�งไฟัเสีย หลืวง มีการบัวชหน้าไฟั (หน้าเมรุ) แลืะมีการโปรยทาน ซึ่่�ง
แลื้วให้มาจัดงานประเพูณีแห่เทียนพูรรษาแทน ในสมัย ส้บัทอดถ่งปัจจุบััน แติ่ไม่มียุคหร้อสมัยใดกลื่าวถ่งการบัวช
แรก ๆ ไม่มีการประกวดเทียนพูรรษา แติ่ชาวบั้านจะกลื่าว ในพูรรษา หร้อการส่กในพูรรษาเลืย ดังนั�นจ่งเป็นเพูียง
รำ�าลื้อกันไปว่าเทียนคุ้มวัดนั�นงาม เทียนคุ้มวัดนี�สวย ผู้สำาเร็จ ความเช้�อว่าการบัวชที�จะได้อานิสงส์ควรบัวชให้ได้ครบั
ราชการเม้องอุบัลืราชธานีในสมัยติ่อมาจ่งเห็นควรให้มีการ พูรรษาไม่ควรส่กก่อนออกพูรรษา ดังนั�นเป็นเพูียงการ
ประกวดเทียนพูรรษาก่อน แลื้วแห่รอบัเม้องก่อนจะนำาไป นับัอยู่ประจำาข่องคณะสงฆ์ติ้องอยู่ครบัติลือดพูรรษา
ถวายพูระที�วัด จ่งนับัพูรรษาได้
ต่ักบาต่รด็อกเข้้าพรรษา ความส�งท้าย
เป็นประเพูณีหร้อกิจกรรมหน่�งในวันเข่้าพูรรษา การเข่้าพูรรษาเป็นประเพูณีอันดีงามข่องชาวพูุทธ
เม้�อแรกเริ�มนั�นประเพูณีติักบัาติรดอกไม้นี�มีมายาวนาน ที�ดำาเนินส้บัทอดมาเป็นเวลืานาน แลืะยังคงดำารงอยู่ถ่ง
ติั�งแติ่สมัยพูุทธกาลื แลืะไม่ได้จำากัดว่าจะติ้องจัดข่่�นเม้�อใด ปัจจุบััน โดยมีการพูัฒนาการจากราชสำานักมาสู่พูิธีกรรม
เพูียงแติ่ถ้อว่าการติักบัาติรดอกไม้จะได้อานิสงส์ให้มีชีวิติ ข่องพูุทธศาสนิกชนทั�วไป มีกิจกรรมหลืากหลืายในเชิง
ที�มีความสุข่ทั�งภพูนี�แลืะภพูหน้า แติ่สำาหรับัจังหวัดสระบัุรี ส่งเสริมแลืะทำานุบัำารุงพูุทธศาสนา เพู้�อร่วมกันรักษาแลืะ
มีเอกลืักษณ์ข่องประเพูณีในเร้�องข่องดอกไม้ประจำา ส้บัทอดให้ยั�งย้นติ่อไป
ท้องถิ�นชนิดหน่�งคลื้ายๆ ติ้นกระชาย หร้อข่มิ�น สูงประมาณ
ข่่าวเนติิบััณฑิิติยสภา 5
