Page 14 - คู่มือการปฏิบัติงานศูนย์ข้อมูลข่าวสารร่วมภายใต้ระบบบัญชาการเหตุการณ์ พ.ศ. 2562

1.2.2 แนวทางปฏิบัติตามระบบบัญชาการเหตุการณ์
(Incident Command System)

ในการบริหารจัดการวิกฤตการณ์ ตามแผนการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยแห่งชาติ
พ.ศ. 2558 ได้ก�าหนดให้ใช้ระบบบัญชาการเหตุการณ์ (Incident Command System : ICS) เป็นระบบ
มาตรฐานของประเทศไทยในการจัดการในภาวะฉุกเฉิน เป็นเครื่องมือที่ใช้สั่งการ ควบคุม และประสาน
ความร่วมมือของแต่ละหน่วยงานในการจัดการในภาวะฉุกเฉิน และเป็นระบบปฏิบัติการในการระดม
ทรัพยากรไปยังที่เกิดเหตุเพื่อปกป้องชีวิต ทรัพย์สิน และสิ่งแวดล้อมเป็นไปอย่างมีเอกภาพ สามารถ
ปฏิบัติงานได้อย่างต่อเนื่องและมีประสิทธิภาพ โดยระบบบัญชาการเหตุการณ์ถูกพัฒนาขึ้นในประเทศ
สหรัฐอเมริกา โดยเริ่มจากปี พ.ศ. 2513 (ค.ศ. 1970) จากเหตุการณ์ไฟป่าครั้งใหญ่ทางตอนใต้ของ

มลรัฐแคลิฟอร์เนีย กินเวลา 13 วัน มีผู้เสียชีวิต 16 ราย อาคารบ้านเรือนถูกท�าลายไปกว่า 700 หลัง
พื้นที่ป่ากว่า 300 ล้านไร่ได้รับความเสียหายคิดเป็นมูลค่าความเสียหายมากกว่า 18 ล้านเหรียญสหรัฐ
ถึงแม้ว่าจะมีหน่วยงานจ�านวนมากเข้าร่วมปฏิบัติการเผชิญเหตุอย่างสุดความสามารถ แต่ก็ปรากฏปัญหา
ในการประสานงาน การสื่อสาร และการสนับสนุนทรัพยากรที่ไม่มีมาตรฐาน ขาดเอกภาพ และขาดแผน
ปฏิบัติการ ต่อมาในปี พ.ศ. 2544 (ค.ศ. 2001) ระบบบัญชาการเหตุการณ์ได้รับการพัฒนาปรับปรุง
จากประสบการณ์การปฏิบัติงานเผชิญเหตุจริงในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง จากระบบที่ต้องการน�ามาใช้ใน
เหตุการณ์ไฟป่า พัฒนาจนเป็นระบบที่สามารถน�าไปจัดการภาวะฉุกเฉินได้กับทุกประเภทภัย ถึงแม้จะมี

หน่วยงานร่วมปฏิบัติงานจ�านวนมาก โดยเฉพาะในระดับท้องถิ่นและมลรัฐได้น�าระบบบัญชาการเหตุการณ์
ไปใช้เป็นระบบมาตรฐานในการจัดการภาวะฉุกเฉิน แต่ก็ยังไม่มีผลบังคับใช้กับทุกมลรัฐทั่วประเทศ จนกระทั่ง
เกิดเหตุการณ์ 9/11 ที่มลรัฐนิวยอร์กจึงได้มีค�าสั่งประธานาธิบดีเพื่อความมั่นคงแห่งมาตุภูมิที่ 5 และ 8
(Homeland Security Presidential Directive : HSPD 5 & 8) ให้ทุกหน่วยงานทุกระดับในประเทศ
ใช้ “ระบบการจัดการเหตุฉุกเฉินแห่งชาติ” (National Incident Management System : NIMS)
ซึ่งมีระบบบัญชาการเหตุการณ์เป็นองค์ประกอบ 1 ใน 5 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) การเตรียมความพร้อม
2) การสื่อสารและการจัดการข้อมูลข่าวสาร 3) การจัดการทรัพยากร 4) การสั่งการและการจัดการ และ
5) ความต่อเนื่องในการจัดการและบ�ารุงรักษา

ระบบบัญชาการเหตุการณ์ (Incident Command System : ICS) จึงเป็นเครื่องมือ
ที่ใช้สั่งการ ควบคุม และประสานความร่วมมือของแต่ละหน่วยงานในการจัดการในภาวะฉุกเฉิน และ
เป็นระบบปฏิบัติการในการระดมทรัพยากรไปยังที่เกิดเหตุ เพื่อให้สามารถปกป้องชีวิต ทรัพย์สิน และ
สิ่งแวดล้อมอย่างมีประสิทธิภาพและบรรลุวัตถุประสงค์ โดยให้ทุกส่วนราชการ หน่วยงาน และภาคเอกชน
ปรับใช้ระบบบัญชาการเหตุการณ์เป็นระบบมาตรฐานของประเทศในการจัดการในภาวะฉุกเฉิน โดยมี
สาระส�าคัญ ดังนี้

6 คู่มือการปฏิบัติงานศูนย์ข้อมูลข่าวสารร่วม ภายใต้ระบบบัญชาการเหตุการณ์
Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System