Page 16 - ข่าวเนติบัณฑิตยสภา เดือนมิถุนายน ๒๕๖๘ ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๔๓๑

บัทำควิามเรื�อง

กฎหมายปกป้องคุ้มครองการใช้แรงงานื่เดุ็กแลิะเยาวชนื่

ด้ร.สันติิ ผิวทองคำา (๑)

"เด้็กในวันน้�คือผ่้ใหญ่ในวันหน้า" คำากล้่าวน้�สะท้อน ๑. นิยามคำาว่า เด็กและเยาวช่นข้อ่งประเทำศไทำย
นัยข่องทรัพยากรม่นุษย์ท้�สำาคัญข่องประเทศชำาติิ นิยาม่ทางแพ่ง
อย่างแท้จ้ริงเพราะเด้็กเป็นกำาล้ังสำาคัญท้�จ้ะเติิบัโติ (๑) ผ่้เยาว์หม่ายถื้งบัุคคล้ท้�ม่้อายุไม่่ถื้ง ๒๐
เป็นผ่้ใหญ่ซึ่้�งทำาหน้าท้�ปกครองด้่แล้บัริหารแล้ะพัฒินา บัริบั่รณ์ (3)
(๔)
ชำาติิ บั้านเม่ืองติ่อไปในอนาคตินั�นเอง สำาหรับั "สิทธิ" นิยาม่ทางอาญา
ข่องเด้็กแล้ะเยาวชำนถืือเป็นสิทธิท้�เป็นสิทธิสากล้ (๑) "เด้็ก" ท้�อายุไม่่เกิน ๑๒ ปี หากกระทำาความ่ผิด้
(๕)
(Universal Right) เป็นสิทธิท้�จ้ะติ้องได้้รับัการรับัรอง ไม่่ติ้องรับัโทษทางอาญา เล้ยท้เด้้ยว เนื�องจ้ากเด้็ก
แล้ะคุ้ม่ครอง โด้ยไม่่ม่้ข่้อยกเว้น ซึ่้�งประชำาคม่โล้ก ชำ่วงอายุน้�ถืือเป็นเด้็กท้�บัริสุทธิ� (Innocent) ไม่่ควรถื่กด้้ง
ได้้ติื�นติัวแล้ะรับัรองสิทธิข่องเด้็กแล้ะเยาวชำนไว้ เข่้าส่่กระบัวนการยุติิธรรม่ทางอาญาแล้ะหรือรับัโทษทาง
เป็นล้ายล้ักษณ์อักษรติาม่อนุสัญญาว่าด้้วยสิทธิเด้็ก อาญาเล้ยถื้งแม่้ว่าเด้็กจ้ะกระทำาความ่ผิด้ติาม่กฎิหม่าย
(Convention on the Rights of the Child) ม่้สาระสำาคัญ ก็ติาม่
เก้�ยวกับัสิทธิพื�นฐานข่องเด้็กท้�สำาคัญ ๔ ประการ โด้ย (๒) "เด้็ก" ท้�ม่้อายุกว่า ๑๒ ปี แติ่ไม่่เกิน ๑๕ ปี เด้็ก
รัฐภาค้รวม่ถื้งประเทศไทยม่้หน้าท้�ติ้องย้ด้ถืือแล้ะปฏิบััติิ ในชำ่วงอายุน้�ถืือเป็นเด้็กท้�บัริสุทธิ�ไม่่ติ้องรับัโทษทางอาญา
ติ่อเด้็กในประเทศข่องตินเป็นอย่างน้อยคือ (๑) เด้็กม่้สิทธิ เชำ่นกัน แติ่หากกระทำาความ่ผิด้ติาม่กฎิหม่ายอาจ้ถื่กด้้ง
ในการอย่่รอด้ (Survival Rights) เป็นสิทธิข่ั�นม่่ล้ฐาน เข่้าส่่กระบัวนการยุติิธรรม่ทางอาญาเพื�อให้ศาล้ใชำ้ดุ้ล้พินิจ้
ในอันท้�จ้ะม่้ชำ้วิติรอด้อย่่เพื�อเติิบัโติเป็นผ่้ใหญ่ท้�ม่้คุณค่า ในการแก้ไข่ฟิ้�นฟิ่พฤติิกรรม่แล้ะหรือพฤติินิสัยให้กล้ับัติน
ติ่อไป โด้ยได้้รับัอาหารท้�ม่้คุณค่าแล้ะเพ้ยงพอม่้บั้าน เป็นพล้เม่ืองด้้ได้้
อย่่อาศัยแล้ะได้้รับับัริการสาธารณสุข่ (๒) เด้็กม่้สิทธิ (๓) "เด้็ก" ท้�ม่้อายุกว่า ๑๕ ปี แติ่ไม่่ถื้ง ๑๘ ปี เด้็กในชำ่วง
ในการได้้รับัการปกป้องคุ้ม่ครอง (Protection Rights) อายุน้�ถืือว่าเป็น "เยาวชำน" ม่้วุฒิิภาวะความ่ร่้รับัผิด้ชำอบั
เป็นสิทธิท้�จ้ะได้้รับัการปกป้องคุ้ม่ครองจ้ากการกระทำา ในระด้ับัหน้�งแล้้วจ้้งอาจ้จ้ะติ้องรับัโทษทางอาญาได้้ แล้ะ
ทารุณกรรม่ทั�งร่างกายเล้ะจ้ิติใจ้ การแสวงหาผล้ประโยชำน์ ติ้องเข่้าส่่กระบัวนการยุติิธรรม่ทางอาญาหากกระทำา
โด้ยม่ิชำอบัรวม่ทั�งสิทธิในครอบัครัว สิทธิท้�จ้ะม่้ชำื�อแล้ะ ความ่ผิด้ติาม่กฎิหม่าย ทั�งน้� เพื�อให้ศาล้ใชำ้ดุ้ล้พินิจ้
สัญชำาติิข่องตินเอง สิทธิท้�จ้ะได้้ความ่ยุติิธรรม่จ้ากรัฐ ในการแก้ไข่ฟิ้�นฟิ่พฤติิกรรม่แล้ะหรือพฤติินิสัยให้กล้ับัติน
(๖)
ในกรณ้ถื่กกล้่าวหา แล้ะการพิจ้ารณาคด้้ (๓) เด้็กม่้สิทธิ เป็นพล้เม่ืองด้้เชำ่นเด้้ยวกัน
ท้�จ้ะได้้รับัการพัฒินา (Development Rights) เป็น ๒.สำิทำธิข้อ่งเด็กและเยาวช่นต่ามทำี�รัฐธรรมน้ญแห่ง
สิทธิท้�จ้ะได้้รับัการพัฒินาติาม่ข่ั�นติอนในด้้านการศ้กษา ราช่อ่าณาจัักรไทำยรับรอ่ง
การเข่้าถื้งข่้อม่่ล้ข่่าวสาร การเล้่น การสันทนาการ กิจ้การ (๑) ม่าติรา ๗๑ รับัรองสิทธิด้้านสวัสด้ิภาพข่องเด้็ก
ติ่าง ๆ ทางวัฒินธรรม่ สิทธิท้�จ้ะคิด้พัฒินาสติิปัญญา รัฐธรรม่น่ญแห่งราชำอาณาจ้ักรไทย ม่าติรา ๗๑ รัฐ
แล้ะนับัถืือศาสนา แล้ะ (๔) เด้็กม่้สิทธิในการม่้ส่วนร่วม่ พ้งให้ความ่ชำ่วยเหล้ือเด้็ก เยาวชำน สติร้ ผ่้ส่งอายุ คนพิการ
(Participation Rights) เชำ่น สิทธิในการแสด้งความ่คิด้ ผ่้ยากไร้ แล้ะผ่้ด้้อยโอกาสให้สาม่ารถืด้ำารงชำ้วิติได้้อย่าง
เห็นแล้ะกล้่าวถื้งชำ้วิติข่องตินเอง รวม่ทั�งโอกาสท้�จ้ะเข่้า ม่้คุณภาพ แล้ะคุ้ม่ครองป้องกันม่ิให้บัุคคล้ด้ังกล้่าว
ร่วม่ในกิจ้กรรม่ติ่าง ๆ ข่องสังคม่ แล้ะม่้ส่วนร่วม่ติัด้สินใจ้ ถื่กใชำ้ความ่รุนแรงหรือปฏิบััติิอย่างไม่่เป็นธรรม่ รวม่ติล้อด้
(๒)
ในครอบัครัวโรงเร้ยนแล้ะชำุม่ชำน ประเทศไทยเองก็ได้้ ทั�งให้การบัำาบััด้ ฟิ้�นฟิ่แล้ะเย้ยวยาผ่้ถื่กกระทำาการด้ังกล้่าว
บััญญัติิกฎิหม่ายเก้�ยวกับัการปกป้องแล้ะคุ้ม่ครองสิทธิ (๒) ม่าติรา ๒๗ รับัรองด้้านสิทธิ เสร้ภาพ แล้ะ
เด้็กไว้หล้ายฉบัับัม่อบัอำานาจ้ให้หล้ายหน่วยงานปฏิบััติิ ด้้านการยุติิธรรม่ข่องเด้็ก
หน้าท้�ด้ังกล้่าวติาม่ภารกิจ้แติ่ล้ะด้้านด้ังน้� รัฐธรรม่น่ญแห่งราชำอาณาจ้ักรไทย ม่าติรา ๒๗

(๑) ผ่้พิพากษาหัวหน้าคณะชำั�นติ้นในศาล้จ้ังหวัด้วิเชำ้ยรบัุร้
(๒) สำานักงานส่งเสริม่สวัสด้ิภาพแล้ะพิทักษ์ เด้็ก เยาวชำน ผ่้ด้้อยโอกาส แล้ะผ่้ส่งอายุ กรม่พินิจ้คุ้ม่ครองเด้็กแล้ะเยาวชำน, อนุสัญญาว่าด้้วยสิทธิเด้็ก (Convention on
the Rights of the Child) แล้ะพิธ้สารเล้ือกรับัข่องอนุสัญญาว่าด้้วยสิทธิเด้็ก (Optional Protocol to the Convention on the Rights of the Child), หน้า ๑๐-๑๑
(3) ประม่วล้กฎิหม่ายแพ่งแล้ะพาณิชำย์ ม่าติรา ๑๙
(๔) พ.ร.บั.ศาล้เยาวชำนแล้ะครอบัครัวแล้ะวิธ้พิจ้ารณาคด้้เยาวชำนแล้ะครอบัครัว พ.ศ. ๒๕๕๓ ม่าติรา ๔
(๕) ประม่วล้กฎิหม่ายอาญา ม่าติรา ๗๓
(๖) ประม่วล้กฎิหม่ายอาญา ม่าติรา ๗๕ ม่าติรา ๗๖
16 ข่่าวเนติิบััณฑิิติยสภา