Page 48 - ทวารวดี ประตูสู่การค้าบนเส้นทางสายไหมทางทะเล
P. 48
บทที่ 2
ก้าวสู่ประเด็นเศรษฐกิจการค้าในสมัยทวารวดี
หากพิจารณาในแง่ขององค์รวมทางวัฒนธรรม การสร้างสรรค์
งานศิลปกรรมทางศาสนาที่ปรากฏหลักฐานอยู่เป็นจ านวนมากในสมัย
ทวารวดี ย่อมมีความเกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมด้านอื่นๆ ด้วย ทั้งในแง่
การเมืองการปกครอง และระบบเศรษฐกิจหรือการค้าขายแลกเปลี่ยน
เพราะระบบเศรษฐกิจที่ดีของชุมชนหรือบ้านเมืองย่อมช่วยส่งเสริมอ านาจ
บารมีของสถาบันกษัตริย์ผู้คอยให้การอุปถัมภ์ค ้าชูศาสนา
อย่างไรก็ตาม จากการทบทวนวรรณกรรมพบว่ามีเอกสารทาง
วิชาการที่กล่าวถึงลักษณะทางเศรษฐกิจหรือการค้าขายแลกเปลี่ยนในสมัย
ทวารวดีอยู่อย่างจ ากัด โดยเอกสารส าคัญที่ให้ข้อมูลพร้อมทั้งเสนอแนะ
ข้อคิดเห็นที่น่าสนใจเกี่ยวกับเศรษฐกิจหรือการค้าขายแลกเปลี่ยนในสมัย
ทวารวดี มีดังต่อไปนี้
แนวคิดเรื่องเศรษฐกิจการค้าในบทความเรื่อง “เครื่องรางของพ่อค้า”
ผาสุข อินทราวุธ นักโบราณคดีผู้เชี่ยวชาญเรื่องสมัยทวารวดี
มากที่สุดท่านหนึ่ง เคยเสนอบทความขนาดสั้นเมื่อ พ.ศ. 2528 ในชื่อ
2
“เครื่องรางของพ่อค้า” โดยท่านให้ข้อมูลว่า ตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 9–16
มีการติดต่อค้าขายกันโดยตรงระหว่างชาวอินเดียและชนพื้นเมืองทวารวดี
ซึ่งน่าจะมีความเจริญถึงขีดสุดในช่วงพุทธศตวรรษที่ 14-16 เมืองท่าส าคัญ
ได้แก่ อู่ทอง นครปฐม ซับจ าปา จันเสน และเมืองบน (จังหวัดนครสวรรค์)
โดยตามเมืองโบราณเหล่านี้ได้พบแผ่นดินเผารูปคช-ลักษมีและท้าวกุเวร
(ชัมภล) อันเป็นสัญลักษณ์แห่งโชคลาภ ความอุดมสมบูรณ์ และความมั่งคั่ง
ร ่ารวย จึงสันนิษฐานว่าแผ่นดินเผานี้เป็นเครื่องราง ซึ่งพ่อค้าชาวอินเดียนิยม
น ารูปเทพีคช-ลักษมีและท้าวกุเวรติดตัวไปในการเดินทางค้าขาย
37
