Page 53 - ทวารวดี ประตูสู่การค้าบนเส้นทางสายไหมทางทะเล
P. 53
ในบทสรุปของหนังสือ(ศรี)ทวารวดีฯ เล่มนี้ ธิดา สาระยา ยังได้
กล่าวย ้าถึงความส าคัญของรัฐทวารวดีในด้านเศรษฐกิจการค้าเอาไว้ว่า
“ประมวลหลักฐานหลายด้านเข้า
ด้วยกันไม่ว่าจะในแง่ของรัฐที่ขยายตัวเข้าสู่
ภูมิภาคภายใน เพิ่มพูนทรัพยากรธรรมชาติ ขยาย
ขอบเขตการเกษตรกรรมกว้างขวาง ตลอดจน
ฐานะของรัฐชายฝั่งที่คุมเส้นทางการค้าทาง
ทะเลในช่วงสมัยนี้ ทั้งทะเลด้านตะวันตก
ด้านตะวันออก และคาบสมุทรภาคใต้ เห็นได้ว่า
การมีตัวตนของรัฐทวารวดีมีน ้าหนักไม่น้อยกว่า
การมีอยู่ของรัฐศรีวิชัย ซึ่งเรายังก าหนดท าเล
9
ที่ตั้งไม่ได้เสียอีก”
แนวคิดเรื่องเศรษฐกิจการค้าในหนังสือ “Money, Markets, and Trade
in Early Southeast Asia: The Development of
Indigenous Monetary Systems to AD 1400”
อันที่จริงแล้วหนังสือเล่มนี้ โรเบิร์ท เอส วิคส์ (Robert S. Wicks)
ได้ปรับปรุงมาจากวิทยานิพนธ์ปริญญาเอกของเขาที่เสนอต่อมหาวิทยาลัย
10
คอร์แนล (Cornell University) ประเทศสหรัฐอเมริกา เมื่อ พ.ศ. 2526
ในบทที่ 5 ของหนังสือ วิคส์ได้น าเสนอเกี่ยวกับสื่อกลางในการแลกเปลี่ยนที่
พบในช่วงสมัยทวารวดีจนถึงสมัยอยุธยา โดยมีข้อมูลและข้อสังเกตที่
น่าสนใจเรื่องเงินตราในสมัยทวารวดี ดังนี้
42
