Page 55 - ทวารวดี ประตูสู่การค้าบนเส้นทางสายไหมทางทะเล
P. 55
2. ข้อมูลการใช้เงินตราจากเอกสารจีน และลักษณะของเหรียญ
สมัยทวารวดี
วิคส์กล่าวเชื่อมโยงเรื่องราวของทวารวดีกับเอกสารจีนสมัย
ราชวงศ์ถัง ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 14 ซึ่งสารานุกรมทงเตี่ยนและพงศาวดาร
ราชวงศ์ถังฉบับใหม่ (ชินถังซู) ระบุว่า ในรัฐโถวเหอมีการใช้เหรียญเงินที่มี
ขนาดเล็กรูปร่างคล้ายเมล็ดเอล์ม (elmseeds) อันถือเป็นข้อมูลเอกสารเก่า
สุดที่บ่งชี้ว่ามีการใช้เหรียญในระบบการค้าระดับรัฐเกิดขึ้นแล้วในเอเชีย
14
ตะวันออกเฉียงใต้ (จะกล่าวถึงรายละเอียดที่ปรากฏในเอกสารจีนนี้ใน
บทที่ 4)
เกี่ยวกับคุณลักษณะของเหรียญที่ใช้ในรัฐทวารวดีนี้ วิคส์ให้
ข้อมูลว่าส่วนใหญ่เป็นเหรียญเงิน แต่มีบ้างที่ท าจากดีบุกหรือตะกั่ว และได้
พบแม่พิมพ์ที่ใช้หล่อเหรียญเช่นตัวอย่างหลักฐานจากเมืองจันเสน โดยเขาได้
แบ่งเหรียญออกเป็นแบบต่างๆ ดังตารางในหน้าถัดไป
จะเห็นได้ว่ารูปแบบของเหรียญที่พบมากคือ เหรียญรูปสังข์-
15
ศรีวัตสะ ซึ่งน่าจะผลิตขึ้นในช่วงพุทธศตวรรษที่ 11–13 แต่การพบเหรียญ
บางแบบในบางพื้นที่คงแสดงให้เห็นถึงความเจริญของเมืองนั้นๆ ในแต่ละ
ช่วงเวลา เช่นกรณีเหรียญแบบ A ซึ่งพบเฉพาะที่เมืองนครปฐมก็แสดงว่าคง
มีการผลิตขึ้นที่นั่น ส่วนเหรียญแบบ D ซึ่งพบเฉพาะที่เมืองอู่ทองก็แสดงว่า
เมืองนี้มีความส าคัญเป็นศูนย์กลางการปกครองและศาสนาภายหลังจากที่
เมืองนครปฐมได้ผลิตเหรียญขึ้นใช้เองแล้ว ขณะที่เหรียญแบบ C นั้นพบทั้งที่
นครปฐม อู่ทอง และพบไปถึงเขตจังหวัดชัยนาท แต่ไม่พบเลยไปถึงเขต
จังหวัดลพบุรี ซึ่งสอดคล้องกับขอบเขตการปกครองของรัฐทวารวดีและ
16
ลวปุระที่กล่าวแล้วข้างต้น
44
