Page 306 - พินิจด้วยรัก พิทักษ์ด้วยใจ : พัฒนาสุขภาวะเด็กไทย ด้วยการวิจัยเชิงปฏิบัติการ

การทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง

ทฤษฎีการวิจัย การทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง
ทฤษฎีการวิจัย
ทฤษฎีการรับรู้สมรรถนะแห่งตน (Self-efficacy theory)
ทฤษฎีการรับรู้สมรรถนะแห่งตน (Self-efficacy theory)
ทฤษฎีก�รรับรู้สมรรถนะแห่งตนเชื่อว่� พฤติกรรมของมนุษย์ที่เกิดขึ้นหรือ
ทฤษฎีการรับรู้สมรรถนะแห่งตนเชื่อว่า พฤติกรรมของมนุษย์ที่เกิดขึ้นหรือเปลี่ยนแปลงไปเกิด
เปลี่ยนแปลงไปเกิดจ�กปัจจัยหล�ยด้�นที่ส่งผลกระทบต่อกันและกัน Bandura
จากปัจจัยหลายด้านที่ส่งผลกระทบต่อกันและกัน Bandura ได้ระบุว่าปัจจัยทางด้านบุคคล ปัจจัยทางด้าน
ได้ระบุว่�ปัจจัยท�งด้�นบุคคล ปัจจัยท�งด้�นพฤติกรรม และปัจจัยท�งสิ่งแวดล้อม
พฤติกรรม และปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม มีอิทธิพลในการกําหนดซึ่งกันและกัน ซึ่งในทฤษฎีดังกล่าวเชื่อว่าถ้า
มีอิทธิพลในก�รกำ�หนดซึ่งกันและกัน ซึ่งในทฤษฎีดังกล่�วเชื่อว่�ถ้�บุคคลมีก�รรับรู้
บุคคลมีการรับรู้หรือมีความเชื่อในสมรรถนะของตนสูงและความคาดหวังในผลลัพธ์ของพฤติกรรมนั้นสูง บุคคล
หรือมีคว�มเชื่อในสมรรถนะของตนสูงและคว�มค�ดหวังในผลลัพธ์ของพฤติกรรมนั้นสูง
บุคคลนั้นก็จะมีแนวโน้มจะปฏิบัติพฤติกรรมดังกล่�วสูงต�มไปด้วย (Bandura,
นั้นก็จะมีแนวโน้มจะปฏิบัติพฤติกรรมดังกล่าวสูงตามไปด้วย (Bandura, 1997) ดังภาพที่ 1
1997) ดังภ�พที่ 1

บุคคล พฤติกรรม ผลที่เกิดขึ้น

ที่มา: การรับรู้ความสามารถตนเอง ความคาดหวังของผลลัพธ์
Ban
(Perceived Self-Efficacy) (Outcome Expectation)
dura

, 1997
ที่ม�: Bandura, 1997
องค์ประกอบทฤษฎีการรับรู้สมรรถนะแห่งตน

องค์ประกอบทฤษฎีการรับรู้สมรรถนะแห่งตน
ซึ่งโครงสร้างของทฤษฎีการรับรู้สมรรถนะแห่งตนประกอบด้วย 2 องค์ประกอบหลักคือ 1.การรับ

โครงสร้�งของทฤษฎีก�รรับรู้สมรรถนะแห่งตนประกอบด้วย
สรรถนะแห่งตน (Perceived Self-Efficacy) คือ ความเชื่อหรือการประเมินระดับความสามารถของตนเองใน
2 องค์ประกอบหลักคือ 1.ก�รรับรู้สรรถนะแห่งตน (Perceived Self-Efficacy) คือ
การปฏิบัติพฤติกรรมใดพฤติกรรมหนึ่ง และ 2.ความคาดหวังในผลลัทธ์ (Outcome Expectation) คือ การ
คว�มเชื่อหรือก�รประเมินระดับคว�มส�ม�รถของตนเองในก�รปฏิบัติพฤติกรรมใด
ประเมินระดับของผลในการปฏิบัติพฤติกรรมต่อผลลัทธ์ที่คาดหวังให้เกิดขึ้น ซึ่งทั้ง 2 องค์ประกอบหลักมี
พฤติกรรมหนึ่ง และ 2.คว�มค�ดหวังในผลลัทธ์ (Outcome Expectation)
ความสัมพันธ์กัน เห็นได้จากการตัดสินใจกระทําพฤติกรรมใดๆ หากบุคคลมีการรับรู้สมรรถนะแห่งตนสูงหรือ
คือ ก�รประเมินระดับของผลในก�รปฏิบัติพฤติกรรมต่อผลลัทธ์ที่ค�ดหวังให้เกิดขึ้น
การเชื่อมั่นอย่างมากว่าตนเองสามารถปฏิบัติพฤติกรรมได้ ร่วมกับการมีความคาดหวังในผลลัทธ์สูงหรือการ
ซึ่งทั้ง 2 องค์ประกอบหลักมีคว�มสัมพันธ์กัน เห็นได้จ�กก�รตัดสินใจกระทำ�พฤติกรรมใดๆ
เชื่อว่าการปฏิบัติพฤติกรรมดังกล่าวนั้นจะทําให้ตนเองได้รับผลลัทธ์ตามที่คาดหวังอย่างแน่นอน ย่อมทําให้
ห�กบุคคลมีก�รรับรู้สมรรถนะแห่งตนสูงหรือก�รเชื่อมั่นอย่�งม�กว่�ตนเองส�ม�รถ
บุคคลมีแนวโน้มที่จะปฏิบัติพฤติกรรมดังกล่าวสูงตามมา (Bandura, 1997)
ปฏิบัติพฤติกรรมได้ ร่วมกับก�รมีคว�มค�ดหวังในผลลัพธ์สูงหรือก�รเชื่อว่�ก�รปฏิบัติ

การสร้างเสริมสมรรถนะแห่งตน
พินิจด้วยรัก พิทักษ์ด้วยใจ:พัฒนาสุขภาวะเด็กไทยด้วยการวิจัยเชิงปฏิบัติการ 305
Consider with Love, Protect with Heart: Health Development among Youth via Participation Action Research
การสร้างเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตน Bandura ได้กล่าวถึง 4 แหล่งของการสร้างเสริมการ
รับรู้สมรรถนะแห่งตนดังนี้ (Bandura, 1997)

5