Page 51 - วิชาการพยาบาลสาธารณภัยเล่มที่ 1 : สถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย
P. 51
การลดความเสี่ยงจากสาธารณภัย
อาจารย์ปาณิศา บุณยรัตกลิน
วัตถุประสงค์
เมื่อนักศึกษาเรียนเรื่องนี้จบแล้ว นักศึกษาสามารถ
1. บอกความส าคัญ/ความหมายของการลดความเสี่ยงจากสาธารณภัยได้
2. อธิบายหลักการและกรอบแนวคิดในการลดความเสี่ยงจากสาธารณภัยได้
3. อธิบายการประเมินความเสี่ยงจากสาธารณภัยได้
4. อธิบายการด าเนินการลดความเสี่ยงสาธารณภัยในระดับโรงพยาบาล ระดับโรงเรียน ระดับชุมชนได้
5. อธิบายการด าเนินการตามแนวปฏิบัติและเครื่องมือต่างๆ ในการลดความเสี่ยงสาธารณภัยได้
6. ประยุกต์ใช้ความรู้เรื่องการลดความเสี่ยงจากสาธารณภัยกับกรณีศึกษาได้
สถานการณ์โลกในปัจจุบัน มีการเกิดสาธารณภัยขึ้นบ่อยครั้ง และทวีความรุนแรงมากยิ่งขึ้น ส่งผล
ตั้งแต่ระดับบุคคลไปยังระดับประเทศชาติ โดยเกิดความเสียหายแก่ชีวิต บ้านเรือนและทรัพย์สินของประชาชน
เสียหายต่อการประกอบกิจการต่างๆ รวมถึงเศรษฐกิจของประเทศชาติ ท าให้การด าเนินกิจการต่างๆต้อง
หยุดชะงักไป ซึ่งกว่าจะฟื้นฟูกลับมาได้สู่ภาวะปกติจะต้องใช้ทั้งทรัพยากร และเวลาจ านวนมาก ซึ่งการที่จะ
จัดการกับสาธารณภัยต้องอาศัยแนวทางหลายๆ อย่างในการจัดการ การลดความเสี่ยงจากสาธารณภัย
(Disaster Risk Reduction: DRR) เป็นแนวทางหนึ่งที่จะท าให้สามารถจัดการสาธาธารณภัยได้อย่างมี
ประสิทธิภาพและยั่งยืนได้
1. ความส าคัญ/ความหมายของการลดความเสี่ยงสาธารณภัย
1.1 นิยามค าศัพท์ที่เกี่ยวกับการลดความเสี่ยงจากสาธารณภัย
ความเสี่ยงจากสาธารณภัย (Disaster Risk) หมายถึง “โอกาสหรือความเป็นไปได้ในการได้รับ
ผลกระทบทางลบจากการเกิดสาธารณภัยโดยผลกระทบสามารถเกิดขึ้นกับชีวิตสุขภาพการประกอบอาชีพ
ทรัพย์สินและบริการต่าง ๆ ในระดับบุคคล ชุมชน สังคม หรือประเทศ” ความเสี่ยงมิได้เป็นผลจากการเกิดภัย
ขึ้นเท่านั้น หากแต่เป็นผลของการเกิดภัยผสมผสานกับสภาพของสังคม ซึ่งท าให้สังคมนั้น ๆ มีโอกาสได้รับ
ผลกระทบจากการเกิดภัยมากขึ้น (กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย, 2557)
- ภัย (hazard) เหตุการณ์ที่เกิดจากธรรมชาติหรือการกระท าของมนุษย์ที่อาจน ามาซึ่งความสูญเสียต่อ
ชีวิต ทรัพย์สิน ตลอดจนท าให้เกิดผลกระทบทางเศรษฐกิจสังคม และสิ่งแวดล้อม
- ความล่อแหลม (exposure) การที่ผู้คน อาคารบ้านเรือน ทรัพย์สิน ระบบต่าง ๆ หรือองค์ประกอบ
ใด ๆ มีที่ตั้งอยู่ในพื้นที่เสี่ยงภัยและอาจได้รับความเสียหาย
- ความเปราะบาง (vulnerability) ปัจจัยหรือสภาวะใด ๆ ที่ท าให้ชุมชนหรือสังคมขาดความสามารถ
ในการปกป้องตนเอง ท าให้ไม่สามารถรับมือกับสาธารณภัยหรือไม่สามารถฟื้นฟูได้อย่างรวดเร็วจากความ
51
