Page 14 - วิชาการพยาบาลสาธารณภัยเล่มที่ 3 : สถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย

2) การดูแลดานจิตใจสำหรับผูสูงอายุในระยะเกิดสาธารณภัย ระยะนี้เปนชวงที่ตอง
สังเกตและประเมินการบาดเจ็บทั้งทางรางกายและจิตใจของผูสูงอายุ พรอมทั้งบันทึกขอมูลเพื่อการติดตามดูแล

อยางตอเนื่องในระยะตอไป การประเมินเพื่อการดูแล ไมใชการสำรวจปฏิกิริยาทางจิตใจ ขอมูลที่ควรบันทึก
เชน ลักษณะการประสบภัย ภาวะดานรางกาย และดานจิตใจในปจจุบัน พฤติกรรมที่ผิดปกติ เชน การแสดง

ความหวาดกลัว ตื่นตระหนก กาวราว ทำรายตนเอง ความจำสับสน โดยการสงตอเพื่อการติดตามดูแลดาน
สุขภาพจิต ผูสูงอายุที่มีโรคประจำตัว หรือมีความพิการ เชน มีโรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน และอัมพาต
ภาวะเครียดจากสาธารณภัยอาจทำใหภาวะของโรครุนแรงขึ้น และการปรับตัวของผูสูงอายุก็ใชเวลานานกวา
กลุมวัยอื่น ๆ ดังนั้นการจัดการใหผูสูงอายุไดอยูกับครอบครัวจึงเปนสิ่งจำเปน เพราะนอกจากผูสูงอายุจะไดรับ

การดูแลจากลูกหลานแลว ผูสูงอายุยังเปนศูนยรวมจิตใจของครอบครัว ทำใหครอบครัวมีกำลังใจในการฟนฟู
สภาพในระยะตอไปอีกดวย

3) ระยะหลังเกิดสาธารณภัยเปนชวงที่ผูสูงอายุมีความทุกขทรมานจากการบาดเจ็บทั้ง
ดานรางกายและจิตใจ พยาบาลตองประเมินสภาพปญหาและผลกระทบดานจิตใจที่ผูสูงอายุไดรับ รวมถึง
ประเมินแหลงชวยเหลือตางๆของผูสูงอายุดวย การดูแลดานจิตใจสำหรับผูสูงอายุในระยะนี้ตองดูแลหรือ

ชวยเหลือใหผูสูงอายุมีความรูสึกปลอดภัยมากขึ้น มีอำนาจในการควบคุมมากขึ้น มีความสามารถในการ
ติดตอสื่อสารและมีการชวยใหผูสูงอายุปรับความคิดและมุมมองเพื่อเตรียมรับภาวะทุกขยากตางๆที่อาจเกิดขึ้น
ใหมได เชน

- มองจุดดีและโอกาส เมื่อเผชิญกับเหตุการณหรือสถานการณที่เลวราย เชน ใน
สถานการณสาธารณภัยจะเห็นการชวยเหลือเอื้อเฟอซึ่งกันและกัน การรวมแรงรวมใจ ความมีน้ำใจและความ
สามัคคีของสมาชิกในครอบครัว ชุมชน ประเทศชาติ

- มองเห็นสวนดีที่เหลืออยูแทนการมองสิ่งที่หายไปเพียงอยางเดียว เชน เสีย
ทรัพยสินแตยังมีชีวิตอยู ยังสามารถหามาทดแทนใหมได

- มองผูอื่นที่ทุกขยากและลำบากมากกวา จะทำใหเกิดกำลังใจในการมีชีวิตตอไป
- คิดวาสาธารณภัยเปนสิ่งที่เกินการควบคุม หลีกเลี่ยงไมได ไมมีใครอยากใหเกิดขึ้น
และถาเกิดการสูญเสียขึ้นก็ไมควรตำหนิและลงโทษใครคนใดคนหนึ่งหรือแมแตตนเอง

3.4.5 การดูแลผูสูงอายุที่ประสบภัยในศูนยอพยพ
การมีที่อยูอาศัยเปนสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐานสำหรับผูประสบภัยทุกกลุมวัย แตสำหรับ
ผูสูงอายุจะตองคำนึงถึงความปลอดภัยและความสะดวกในการใชบริการ ประเด็นสำคัญที่ควรคำนึงถึง ไดแก

1) เขาใจความตองการและความสามารถของผูสูงอายุ สิ่งสำคัญตองฝกอบรมใหทีม
สุขภาพตระหนักถึงความสำคัญของการเก็บรวบรวมขอมูล จำแนกตามเพศและอายุ เครื่องมือที่ใชในการ
ประเมินรวมทั้งคำถามเกี่ยวกับความจำเปนและความสามารถของผูสูงอายุ ปญหาสุขภาพ การเขาถึงบริการ

การมีสวนรวมของผูสูงอายุและสิ่งที่ตองการพัฒนาใหดีขึ้น
2) มั่นใจวาผูสูงอายุมีสวนรวมและเปนตัวแทนการบริหารจัดการ โดยการปรับการสื่อสาร

ที่เหมาะสมกับผูสูงอายุ เพิ่มโอกาสใหผูสูงอายุมีสวนรวมในการจัดการและเปนตัวแทนของชุมชน
3) ผูสูงอายุสวนใหญออนแอ การไดรับการชวยเหลือดูแลในศูนยอพยพตองคำนึงถึง
หลักการมนุษยธรรม

14