Page 30 - วิชาการพยาบาลสาธารณภัยเล่มที่ 3 : สถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย

4.) ซึมเศรา (depression) เปนระยะแสดงความรูสึกเสียใจตอการสูญเสียที่เกิดขึ้น เนื่องจาก
คิดวาไมสามารถจัดการแกไขกับปญหาที่เกิดขึ้นไดแลว เปนชวงเวลาที่มีความเสี่ยงในการที่ผูเสียใจจะกระทำ

การใด ๆ อันเปนอันตรายตอตนเองหรือผูอื่น เชน การทำรายตนเองหรือ ทำรายผูอื่น
5.) ยอมรับ (acceptance) เปนระยะที่ยอมรับการสูญเสีย เมื่อเวลาผานไป ความรูสึกและ

อารมณเศรา รวมถึงสติคอย ๆ ฟนกลับมา รวมกับการไดรับขอมูลที่ทำใหทราบวา อยางไรเสียก็คงไมสามารถ
จะแกไขการสูญเสียที่เกิดขึ้นไดแลวการยอมรับจะคอยๆเกิดขึ้นในที่สุด อยางไรก็ตาม แมจะเกิดการยอมรับ
แลวแตอาจจะกลับไปสูขั้นตอนของการซึมเศราสลับไปมาไดถาขาดการประคับประคองจิตใจใหเขมแข็งขึ้น
ป3: ประเมินความตองการทางสังคมโดยเฉพาะการติดตอประสานญาติผูใกลชิด แหลง

ชวยเหลือทางสังคม
4.3 S : Skills

หมายถึง ทักษะในการชวยเหลือผูประสบภัย เพื่อลดความแปรปรวนทางอารมณ และสราง
ศักยภาพในการจัดการปญหา ประกอบดวยหลักการ “เรียกสติ ลดความเจ็บปวด เสริมสรางทักษะ”

• เรียกขวัญคืนสติ เชน ใชเทคนิค Breathing exercise, Grounding, Touching skill และ
การนวดสัมผัส

• ลดความเจ็บปวดทางใจ คือ active listening skills โดยใหระบายความรูสึก ชวยใหเขาใจ
ความรูสึกของตนเอง

• เสริมสรางทักษะ เพื่อใหเกิดการเรียนรูวิธีการจัดการอารมณของตนเองอยางเหมาะสม
4.4 E : Education
หมายถึง การใหสุขภาพจิตศึกษาและขอมูลที่จำเปนแกผูประสบภัย ประกอบดวย 3 ต ไดแก

ต.1 ตรวจสอบความตองการโดยไตถามถึงขอมูลและตรวจสอบความตองการชวยเหลือที่
จำเปนและเรงดวน
ต.2 เติมเต็มความรู ใหความรูเบื้องตนเกี่ยวกับอาการที่เกิดขึ้น การปฏิบัติตัวเพื่อลด

ความเครียด แหลงชวยเหลือตาง ๆ ทั้งของภาครัฐ และเอกชน
ต.3 ติดตามตอเนื่อง รวมกันวางแผนและหาแนวทางในการรับการชวยเหลือตาง ๆ เพิ่มเติม

นอกจากกรมสุขภาพจิตจะใชการปฐมพยาบาลดานจิตใจตามหลักการของ PFA : EASE
สำหรับบุคลากรทีมสุขภาพแลว ยังพบวา มีการนำหลักปฏิบัติงาย ๆ 3L สำหรับบุคลกรสาธารณสุขและผูสวน

เกี่ยวของที่เปนดานหนาในการดูแลสุขภาพประชาชนในชุมชน อาทิเชน เจาหนาที่สาธารณสุข อสม./อสส.
อาสาสัคร/จิตอาสา ตลอดจน ผูนำ/แกนนำชุมชน กำนัน ผูใหญบาน ซึ่งเปนกำลังสำคัญในการนำหลักการ
เบื้องตน นำไปใชในการดูแลดานจิตใจประชาชนในพื้นที่ของตนเองได

3L คือ 1. สอดสองมองหา (Look) มองหาคนที่ตองการความ ชวยเหลือเรงดวน เชน โศกเศรา
เสียใจรุนแรง กินไมได นอนไมหลับ สำรวจกลุมเสี่ยง บุคลาการสาธารณสุข ผูชวยเหลือคนไข คนขับรถ
เจาหนาที่รักษาความปลอดภัย แมบาน 2. ใสใจรับฟง (Listen) มีสติรับฟงอยางตั้งใจ ใชภาษากาย เชน สบตา

จับมือ สัมผัส เพื่อชวยใหบอกเลา อารมณ ความรูสึก คลายความทุกขในใจ และจัดการอารมณใหสงบ 3. สง

30