Page 29 - วิชาการพยาบาลสาธารณภัยเล่มที่ 3 : สถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย

3.7 การถาม (questioning) เปนการสอบถามเพื่อหาขอมูล รายละเอียดของสถานการณ
ความคิดเห็น ความรูสึกของผูประสบภัย เพื่อใหผูใหการชวยเหลือเขาใจเรื่องราว เหตุการณตางๆ ไดมากขึ้น ทำ

ใหเขาใจและสามารถใหการชวยเหลือไดอยางเหมาะสมมากขึ้น ขอควรคำนึงถึงในการใชคำถามผูใหการ
ชวยเหลือไมควรถามคำถามจำนวนมาก ควรคำนึงถึงความรูสึกของผูประสบภัยรวมดวย ควรใชคำถาม

ปลายเปดเพื่อใหผูประสบภัยรูสึกผอนคลาย ไมใชคำถามวา “ทำไม” ซึ่งจะทำใหผูประสบภัยรูสึกอึดอัดเหมือน
ถูกคาดคั้นเอาคำตอบ
4. แนวทางการปฐมพยาบาลดานจิตใจตามหลักการของ PFA : EASE
4.1 E : Engagement

หมายถึง การที่ผูใหการชวยเหลือมีวิธีการเขาถึงผูประสบภัยไดอยางถูกตองและเหมาะสม
สามารถสรางสัมพันธภาพจนไดรับความไววางใจจากผูประสบภัย วิธีการเขาถึงและการสรางสัมพันธภาพ

ประกอบดวย 3 ส ไดแก
ส 1: สังเกตสีหนาทาทาง พฤติกรรมและอารมณโดยรวมของผูประสบภัย
ส 2: สรางสัมพันธภาพและแนะนำตัวเอง

ส 3: สื่อสารพูดคุยเบื้องตนโดยใชคำถามปลายเปดเชนถามถึงอารมณความรูสึกที่เกิดขึ้นใน
ขณะนั้น
4.2 A : Assessment

หมายถึง การประเมินผูประสบภัยอยางครอบคลุมทั้งดานรางกาย จิตใจ และ สังคม
ประกอบดวย 3 ป ไดแก
ป 1: ประเมินและตอบสนองความตองการอยางเรงดวนดานรางกายและจิตใจ เชน ปจจัย 4

(ยา อาหาร น้ำ ที่พักพิง) ความปลอดภัย และบริการทางการแพทย
ป 2: ประเมินสภาพจิตใจประเมินวาผูประสบภัยกำลังอยูในระยะอารมณอยางไร เชน ช็อก

ปฏิเสธ โกรธ ตอรอง เศราเสียใจ
ปฏิกิริยาเศราโศกจากการสูญเสีย (grieving process) Kubler-Ross ที่ไดแบงปฏิกิริยาเศรา
โศก จากการสูญเสียเปน 5 ระยะดังนี้

1). ปฏิเสธ (denial) เปนระยะเวลาที่บุคคล พยายามปฏิเสธไมยอมรับสิ่งที่เกิดขึ้น เปนกลไก
ปกปองของบุคคลที่ตองเผชิญความจริงที่เจ็บปวด โดยพยายามรวบรวมแหลงประโยชนภายในและ ภายนอก
เพื่อพยายามผอนคลายผลกระทบจากความสูญเสีย อาจมีอาการชา ขาดความรูสึกไปชั่วขณะ รูสึกตัวเองไมใช

ตัวเอง และไมสามารถที่จะตั้ง เรียงลำดับเหตุการณที่เกิดขึ้นได ไมยอมรับวาเกิดการสูญเสียมักจะพูดวา “ไม
จริง เปนไปไมได”
2). โกรธ (anger) โดยแสดงความโกรธตอการสูญเสียที่เกิดขึ้น โทษบุคคลที่เกี่ยวของหรือ

สิ่งแวดลอม รูสึกวา ทำไมตองเกิดเหตุการณแบบนี้กับตนเอง ทำไมไมเกิดกับคนอื่น พยายามโทษวาเปน
ความผิดของคนใดคนหนึ่ง รวมถึงโทษสิ่งที่ไมแนใจวามีจริงหรือไม เชน พระเจาหรือโชคชะตาดวย และที่พบได

บอยก็คือ ความโกรธตอตนเอง
3). ตอรอง (bargaining) ในระยะนี้เริ่มมีการรับรูการสูญเสีย แตยังพยายามมองหาสิ่งตอรอง
เพื่อปลอบใจในการที่ยังไมสามารถยอมรับกับสิ่งที่เกิดขึ้นได เชน ยังไมสมควรที่จะเกิดเหตุการณแบบนี้ ขอให
ผานชวงเวลานี้ไปกอน หรือขอแลกเปลี่ยนดวยชีวิตของตนเองแทน

29