Page 10 - ข่าวเนติบัณฑิตยสภา เดือนเมษายน ๒๕๖๗ ปีที่ ๓๗ ฉบับที่ ๔๑๗
P. 10
เป็นกรรมสิที่ธิิ�ข่องโจที่ก์ที่่� ๑ จำาเลยที่ั�งสามเข่้ายึดถ้อ เป็นข่องจำาเลยได้อ่ก”
ครอบัครองที่ำาประโยชัน์ในที่่�ดินพิพาที่เป็นการโติ้แย้งสิที่ธิิ� คุำาพิพากษ์าศาลฎ่กาที่่� ๗๔๖๔/๒๕๕๕ วินิจฉัย
ข่องโจที่ก์ที่่� ๑ ในฐานะเจ้าข่องกรรมสิที่ธิิ� จำาเลยที่ั�งสาม ว่า “ที่่�ดินพิพาที่เป็นที่่�สาธิารณประโยชัน์จึงเป็นสาธิารณ
ยึดถ้อครอบัครองที่ำาประโยชัน์ในที่่�ดินพิพาที่ยังไม่ถึง ๑๐ สมบััติิข่องแผู้่นดินซึ่ึ�งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชัย์
ปี จึงยังมิได้กรรมสิที่ธิิ�ในที่่�ดินพิพาที่ติามประมวลกฎหมาย มาติรา ๑๓๐๕ บััญญัติิว่า ที่รัพย์สินซึ่ึ�งเป็นสาธิารณสมบััติิ
แพ่งและพาณิชัย์ มาติรา ๑๓8๒ โจที่ก์ที่่� ๑ จึงม่อำานาจ ข่องแผู้่นดินนั�นจะโอนแก่กันมิได้ เว้นแติ่อาศััยอำานาจแห่ง
ฟ้้องจำาเลยที่ั�งสาม โจที่ก์ที่่� ๒ แม้จะได้รับัความยินยอม บัที่กฎหมายเฉพาะหร้อพระราชักฤษฎ่กา การที่่�โจที่ก์จำาเลย
จากโจที่ก์ที่่� ๑ ให้เป็นผูู้้เข่้าครอบัครองที่ำาประโยชัน์ในที่่�ดิน ที่ำาสัญญาซึ่้�อข่ายที่่�ดินพิพาที่แก่กัน จึงเป็นการที่ำานิติิกรรม
พิพาที่ แติ่ส้บัเน้�องจากโจที่ก์ที่่� ๑ ข่ายที่่�ดินพิพาที่ให้แก่โจที่ก์ ที่่�ม่วัติถุประสงค์เป็นการติ้องห้ามชััดแจ้งโดยกฎหมาย
ที่่� ๒ ซึ่ึ�งการซึ่้�อข่ายติกเป็นโมฆะ โจที่ก์ที่่� ๒ จึงไม่ม่อำานาจ สัญญาซึ่้�อข่ายระหว่างโจที่ก์จำาเลยย่อมติกเป็นโมฆะติาม
ฟ้้องจำาเลยที่ั�งสาม” มาติรา ๑๕๐”
คุำาพิพากษ์าฎ่กาที่่� ๗๗๙/๒๕๕๕ วินิจฉัยว่า คุำาพิพากษ์าศาลฎ่กาที่่� ๒๕0๒/๒๕๓๓ วินิจฉัย
“จำาเลยที่่� ๑ เป็นเจ้าข่องที่่�ดินโฉนดเลข่ที่่� 88๙๕ ติ่อมา ว่า “ที่่�ดินจำาเลยติั�งอยู่ติิดกับัร่องนำ�าสาธิารณะ ประชัาชัน
ม่การก่อสร้างที่่าเที่่ยบัเร้อและเข่้�อนหินย้�นไปในที่ะเลและ นำาข่ยะและสิ�งข่องไปที่ิ�งจนร่องนำ�าติ้�นเข่ิน เป็นที่่�ราบั ดังน่�
อยู่ใกล้กับัพ้�นที่่�พิพาที่ ที่ำาให้ม่ผู้ลกระที่บักับัการเคล้�อนย้าย แม้ที่่�ดินดังกล่าวจะติ้�นเข่ิน ม่ระดับัเสมอกับัที่่�ดินข่องจำาเลย
ข่องติะกอนที่รายชัายฝ้ั�งที่ะเลที่ำาให้สะสมติัวในบัริเวณที่่�ดิน แติ่ก็มิใชั่ที่่�งอกริมติลิ�งเพราะมิได้งอก ไปจากที่่�ดินข่อง
พิพาที่กลายเป็นหาดสันที่รายชัายฝ้ั�งที่ะเลที่ำาให้สะสมติัว จำาเลย การที่่�คลองหร้อร่องนำ�าสาธิารณะซึ่ึ�งเป็นส่วนหนึ�ง
ในบัริเวณที่่�ดินพิพาที่กลายเป็นหาดสันที่รายซึ่ึ�งม่ดินถม ข่องที่่�ดินพิพาที่กลายสภาพเป็นที่่�ติ้�นเข่ิน แม้ติ่อมาพลเม้อง
ปิดที่ับับันที่รายจนกลายเป็นพ้�นดิน แม้จะม่ส่วนมาจาก จะไม่ได้ใชั้ประโยชัน์ร่วมกัน โดยจำาเลยเข่้าครอบัครองปลูก
ที่่าเที่่ยบัเร้อและเข่้�อนหินที่่�ม่ผูู้้อ้�นสร้างข่ึ�น แติ่จำาเลยที่่� ๑ สร้างเพิง สังกะส่แติ่ผูู้้เด่ยวเม้�อยังไม่ม่บัที่กฎหมายเฉพาะ
ไม่ม่ส่วนเก่�ยวข่้องกับัการสร้างที่่าเที่่ยบัเร้อและเข่้�อนหิน หร้อพระราชักฤษฎ่กาให้ถอนสภาพจากการเป็นสาธิารณ
การสะสมติัวข่องติะกอนเกิดข่ึ�นเองจากกระแสนำ�าที่ะเล มิได้ สมบััติิข่องแผู้่นดินสำาหรับัพลเม้องใชั้ร่วมกัน คลองหร้อ
เกิดจากฝ้ีม้อมนุษย์และก่อให้เกิดที่่�ดินงอกติ่อไปจากที่่�ดิน ร่องนำ�าดังกล่าวก็ยังคงม่สภาพเป็นสาธิารณสมบััติิข่อง
ข่องจำาเลยที่่� ๑ ที่่�ดินพิพาที่จึงเป็นที่่�งอกจากที่่�ดินม่โฉนด แผู้่นดินอยู่ติามเดิม แม้โจที่ก์จะไม่ได้ข่ึ�นที่ะเบั่ยนเป็นที่่�ดิน
ข่องจำาเลยที่่� ๑ ไม่ใชั่สาธิารณะสมบััติิข่องแผู้่นดิน จำาเลย ราชัพัสดุและจำาเลยจะได้ครอบัครองมาเกิน ๑๐ ปีแล้ว
ที่่� ๑ ย่อมเป็นเจ้าข่องที่่�งอกติามประมวลกฎหมายแพ่งและ จำาเลยก็ไม่ได้กรรมสิที่ธิิ�เพราะติ้องห้ามมิให้ยกอายุความข่ึ�น
พาณิชัย์ มาติรา ๑๓๐8” ติ่อสู้ติามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชัย์ มาติรา ๑๓๐๖
๓.๒ คุำาพิพากษ์าศาลฎ่กาเก่�ยว่กับสาธิาร้ณ โจที่ก์ย่อมม่อำานาจฟ้้องข่ับัไล่จำาเลยได้”
สมบัติข้องแผู้่นด็ิน
คุำาพิพากษ์าฎ่กาที่่� ๔๖๖๔/๒๕๖๑ วินิจฉัยว่า
“การแสดงเจตินายกที่่�ดินให้ใชั้เป็นถนนสาธิารณะเป็นการ
สละที่่�ดินให้เป็นสาธิารณสมบััติิข่องแผู้่นดินสำาหรับัพลเม้อง
ใชั้ร่วมกัน ติามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชัย์ มาติรา
๑๓๐๔ (๒) จึงไม่จำาติ้องที่ำาเป็นหนังส้อและจดที่ะเบั่ยนการ
ให้ติ่อพนักงานเจ้าหน้าที่่�ติามมาติรา ๕๒๕ การแสดงเจตินา
ก็ม่ผู้ลสมบัูรณ์ ติามกฎหมายแล้วและสภาพความเป็น
สาธิารณสมบััติิข่องแผู้่นดินไม่อาจสูญสิ�นไปเพราะการ
ไม่ได้ใชั้ แม้ประชัาชันส่วนใหญ่จะมิได้ใชั้ที่างพิพาที่ติาม
วัติถุประสงค์ที่่� ชั. และ ป. แสดงเจตินาไว้เน้�องจากยังมิได้
ม่การดำาเนินการปรับัปรุงที่่�ดินพิพาที่ให้ม่สภาพเป็นที่าง
เพ้�อให้ใชั้ประโยชัน์ได้ก็ติาม การที่่�จำาเลยซึ่้�อที่่�ดินพิพาที่มา
โดยสุจริติและเส่ยค่าติอบัแที่นก็ไม่ที่ำาให้ที่าง พิพาที่ติกไป
10 ข่่าวเนติิบััณฑิิติยสภา
