Page 10 - เอกสารคำสอนทวารวดี - ศรีวิชัย
P. 10
1.2.1 กำรขุดค้นโบรำณสถำนแห่งแรกในสยำมประเทศ
ครั้น พ.ศ. 2394 เมื่อพระวชิรญาณมหาเถระเสด็จขึ้นครองราชย์เป็นพระบาทสมเด็จ
พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 พระองค์ก็ทรงมีรับสั่งให้บูรณะองค์พระปฐมเจดีย์ดังที่ตั้ง
พระราชประสงค์ไว้แต่เดิม การบูรณะพระปฐมเจดีย์เริ่มต้นขึ้นอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 1
มกราคม พ.ศ. 2396 โดยแม่กองงานท่านหนึ่งคือ เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ข า บุนนาค) นอกจาก
6
จะควบคุมการก่อสร้างแล้ว ท่านยังรวบรวมเอกสารต านานเก่าๆ ของเมืองนี้มาพิมพ์เผยแพร่เป็น
ครั้งแรก เจ้าพระยาทิพากรวงศ์บันทึกไว้ว่า แต่เดิมเจดีย์องค์นี้ไม่ได้เรียกว่า “พระปฐมเจดีย์”
แต่ราษฎรในพื้นที่เรียกกันว่า “พระปทม” เพราะเชื่อว่าเป็นสถานที่ที่พระพุทธเจ้าเสด็จมา
7
บรรทม รัชกาลที่ 4 ทรงมีพระราชด าริว่าน่าจะไม่ถูกต้องที่เรียกเช่นนั้น เมื่อตรวจสอบไปทั่ว
ราชอาณาจักรสยามก็ไม่พบพระเจดีย์ขนาดใหญ่เท่านี้ พิจารณาแล้วทรงเห็นว่าน่าจะเป็นเจดีย์
เก่าแก่สร้างมาก่อนพระเจดีย์องค์อื่นๆ จึงทรงก าหนดเรียกว่า “พระปฐมเจดีย์” (ภาพที่ 1)
8
ภาพที่ 1 จิตรกรรมฝาผนังภาพพระสถูปเดิมภายในองค์พระปฐมเจดีย์
อยู่ที่วิหารด้านทิศตะวันออกขององค์พระปฐมเจดีย์ จังหวัดนครปฐม
4
