Page 41 - รายงานวิจัยร้านยาหมอหวาน

32

ประกอบเองที่ศิริราชพยาบาล จากนั้นแจกจ่ายไปตามโรงพยาบาลอื่น ๆ ของกรมพยาบาล ถ้าเป็นยาต้มก็ให้

โรงพยาบาลแต่ละแห่งทำขึ้นใช้เอง ยาต้มที่ใช้เป็นหลักมี 9 หม้อ ได้แก่

1. แก้ไข้ต่าง ๆ

2. ยาหม้อหอมสำหรับแก้ลมต่าง ๆ เจริญอาหาร บำรุงโลหิต

3. แก้กระษัย แก้กร่อนลงผัก

4. แก้บิด อุจจาระกะปริบกะปรอยมีกลิ่นเน่า

5. แก้ท้องขึ้นท้องเฟ้อปวดท้อง เป็นยาธาตุและเจริญอาหาร

6. ยาวัณโรคแก้ตัวร้อน ไอ เหนื่อยหอบ แก้อ่อนเพลีย

7. แก้เข้าข้อ แก้เข้าข้อหนองใน แก้บวมโป แผลเป็นฝ้าและน้ำเหลือง

8. แก้ริดสีดวง

51
9. แก้ไข้ตาเหลือง แก้ไข้เพื่อเสมหะ แก้เหนื่อยหอบ เจริญอาหาร และบำรุงธาตุ

สำหรับพระราชบัญญัติที่เกี่ยวข้องกับการรักษาพยาบาลยังไม่ได้มีการประกาศใช้โดยตรง ยังคงมีการรักษา

ทั้งแบบแผนตะวันตกและแบบแผนไทย และในขณะเดียวกันการแพทย์แผนตะวันตกก็เริ่มเพิ่มบทบาทขึ้นอย่าง

ต่อเนื่อง

จนกระทั่งในรัชสมัยพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงประกาศพระราชบัญญัติตำราการรักษาพยาบาล
เนื่องจากเห็นว่าประชาชนมีความคุ้นเคย และได้เห็นผลการรักษาจากแผนตะวันตกแล้ว ความนิยมในการรักษา

แบบตะวันตกก็เพิ่มขึ้น แต่ในช่วงเวลาเดียวกันการแพทย์แผนไทยก็ยังมีผู้นิยมใช้อยู่เช่นเดิม โดยเฉพาะราษฎรตาม

52
หัวเมือง ต่อมาเมื่อ พ.ศ. 2459 ทรงมีพระบรมราชานุญาตให้เปลี่ยนชื่อกรมพยาบาลเป็นกรมประชาภิบาลและ
โอสถศาลาเปลี่ยนชื่อเป็นกองเวชวัตถุ มีแผนกการปรุงยาทั้งยาจากต่างประเทศและยาที่ใช้เครื่องยาจาก

ภายในประเทศทำเป็นเม็ดสำหรับจำหน่าย ส่วนที่เป็นยาแผนโบราณมีดังต่อไปนี้

1. ยาหอมอินทจักร 2. ยาหอมนวโกฏ

51 เรื่องเดียวกัน, 51.

52 เสาวภา พรสิริพงษ์ และพรทิพย์ อุศุภรัตน์, บรรณาธิการ, การบันทึกและการถ่ายทอดความรู้ทางการแพทย์แผนไทย
, 79.