Page 47 - คู่มือการดำเนินงานขับเคลื่อนสู่ความสำเร็จในการพัฒนาคุณภาพการเรียนการสอนภาษาไทย ปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๕
P. 47
ลักษณะการขยายความ
๒.๓.๑ การให้ค�าจ�ากัดความ กำรขยำยควำมลักษณะนี้เป็นกำรอธิบำยควำมหมำยของค�ำ
หรือสิ่งใดสิ่งหนึ่งในเนื้อเรื่องเพื่อให้ผู้อ่ำนเข้ำใจตรงกัน นอกจำกนี้ยังรวมถึงกำรอธิบำยขอบเขตของควำมหมำย
ของเรื่องด้วย กำรขยำยควำมลักษณะนี้อำจจะมีกำรยกตัวอย่ำงประกอบด้วย
๒.๓.๒ การอธิบายให้รายละเอียด กำรขยำยควำมลักษณะนี้จะใช้เมื่อต้องกำรแจกแจง
สิ่งใดสิ่งหนึ่ง อธิบำยลักษณะหรือองค์ประกอบต่ำง ๆ ของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง หรือแสดงขั้นตอน กระบวนกำร
บรรยำยเหตุกำรณ์อย่ำงใดอย่ำงหนึ่ง อำจจะขยำยโดยอธิบำยให้รำยละเอียด หรืออธิบำยให้รำยละเอียด
พร้อมยกตัวอย่ำงก็ได้
กำรอธิบำยให้รำยละเอียดนี้นิยมใช้ค�ำเชื่อม “คือ” “กล่ำวคือ” เพื่อแสดงให้ทรำบว่ำ ข้อควำม
ที่อยู่หลังค�ำเชื่อมดังกล่ำวเป็นกำรอธิบำยให้รำยละเอียด
๒.๓.๓ การให้เหตุผล กำรขยำยควำมลักษณะนี้ใช้เขียนให้ผู้อ่ำนเห็นคล้อยตำม กำรขยำยควำม
ด้วยวิธีนี้ท�ำได้หลำยวิธี อำจเสนอควำมคิดที่เป็นข้อสรุปและตำมด้วยข้อสนับสนุนต่ำง ๆ ซึ่งเป็นเหตุผล หรือหลักฐำน
โดยกำรยกตัวอย่ำง หรือเสนอผลลัพธ์เพื่อให้ผู้อ่ำนตระหนักแล้วตำมด้วยสำเหตุต่ำง ๆ ที่ท�ำให้เกิดผลนั้น
กำรขยำยควำมด้วยกำรให้เหตุผลนี้มักจะปรำกฏกำรใช้ค�ำเชื่อมแสดงเหตุผล “จึง”
และ “เพรำะ” ซึ่งมีลักษณะโครงสร้ำงคือ เหตุ + “จึง” + ผล และ ผล + “เพรำะ” + เหตุ ส่วนที่เป็นใจควำมส�ำคัญ
คือ ส่วนที่แสดงผล
๒.๓.๔ การยกตัวอย่าง กำรขยำยควำมลักษณะนี้มักจะใช้ร่วมกับวิธีอื่น เช่น กำรให้ค�ำจ�ำกัดควำม
กำรอธิบำยให้รำยละเอียด หรือจะใช้วิธีกำรยกตัวอย่ำงแต่เพียงอย่ำงเดียวโดยกำรยกตัวอย่ำงหลำย ๆ ตัวอย่ำง
แล้วจึงสรุปท้ำยย่อหน้ำด้วยประโยคใจควำมส�ำคัญ
กำรยกตัวอย่ำงนี้นิยมใช้ค�ำเชื่อม “เช่น” “ได้แก่” เพื่อแสดงให้ทรำบว่ำ ข้อควำม
ที่อยู่หลังค�ำเชื่อมดังกล่ำวเป็นกำรยกตัวอย่ำง
๒.๓.๕ การเปรียบเทียบ กำรขยำยควำมลักษณะนี้จะใช้เขียนเพื่อเปรียบเทียบในลักษณะ
ข้อเท็จจริงที่สำมำรถพิสูจน์ได้ โดยอำจมีจุดมุ่งหมำยเปรียบเทียบควำมเหมือนกันหรือควำมแตกต่ำงกัน
โดยก�ำหนดประเด็นที่เหมือนกันหรือแตกต่ำงกันว่ำมีอะไรบ้ำง แล้วจึงเปรียบเทียบไปทีละประเด็น เพื่อให้ผู้อ่ำน
เข้ำใจเรื่องที่ยกมำเปรียบเทียบได้ชัดเจนในด้ำนควำมเหมือนกันหรือควำมแตกต่ำงกัน หรืออำจใช้กำรยกเรื่องรำว
เป็นอุทำหรณ์ขึ้นมำก่อนแล้วจึงสรุปประเด็นควำมคิดส�ำคัญที่จะเสนอ หรือกำรเขียนอุปมำเปรียบเทียบสิ่งที่มี
คุณสมบัติอย่ำงเดียวกันเพื่อให้ควำมคิดส�ำคัญชัดเจนขึ้น
กำรขยำยควำมด้วยกำรเปรียบเทียบนี้จะมีลักษณะโครงสร้ำงคือ ตัวตั้ง + ค�ำเชื่อม
แสดงกำรเปรียบเทียบ + ตัวเปรียบ ส่วนที่เป็นใจควำมส�ำคัญ คือ ส่วนที่แสดงตัวตั้ง
ตัวอย่าง
พระรำชวัง หมำยถึง วังของพระมหำกษัตริย์ มีระดับควำมส�ำคัญรองจำกพระบรมมหำรำชวัง
เป็นที่ประทับของพระมหำกษัตริย์ตำมขัตติยรำชประเพณีมำแต่โบรำณ กำรเรียกวังว่ำพระรำชวังได้นั้น
พระมหำกษัตริย์จะทรงประกำศพระบรมรำชโองกำรสถำปนำวังขึ้นเป็นพระรำชวัง จึงจะจัดเป็นที่ประทับ
ของพระมหำกษัตริย์ได้ เช่น พระรำชวังดุสิต เมื่อแรกสร้ำงพระรำชทำนชื่อว่ำ สวนดุสิต ต่อมำจึงประกำศ
ยกขึ้นเป็นพระรำชวังดุสิต ส่วนพระต�ำหนักจิตรลดำรโหฐำนซึ่งเป็นที่ประทับของพระบำทสมเด็จพระเจ้ำอยู่หัว
รัชกำลปัจจุบันสร้ำงขึ้นในสมัยรัชกำลที่ ๖ เป็นส่วนหนึ่งของพระรำชวังดุสิตเรียกว่ำ พระต�ำหนักจิตรลดำรโหฐำน
สวนจิตรลดำ พระรำชวังดุสิตไม่เรียกว่ำพระรำชวังจิตรลดำ รำษฎรทั่วไปเรียกอย่ำงไม่เป็นทำงกำรว่ำ สวนจิตรลดำ
(รัตนำ ฦๅชำฤทธิ์, ๒๕๔๖, น.๑๗๒)
คู่มือการดำาเนินงานขับเคลื่อนสู่ความสำาเร็จ
ในการพัฒนาคุณภาพการเรียนการสอนภาษาไทย ปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๕ 41
