Page 49 - ทบทวนตัวชี้วัดเพื่อกำกับติดตามคุณภาพบริการด้านโรคไม่ติดต่อ พ.ศ. 2563 - 2566

ประเด็นค�ำถำม - ตอบเกี่ยวกับตัวชี้วัด

จากการประชุมเชิงปฏิบัติการการพัฒนาคุณภาพแนวทางการด�าเนินงาน
โรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ปี 2565 วันจันทร์ที่ 14 มีนาคม 2565

1. Q & A ประเด็นโรคเบาหวาน

Q1: ควรตรวจวัดระดับน�้าตาล A1: ตามแนวทางเวชปฏิบัติส�าหรับโรคเบาหวาน 2560 แนะน�าให้ตรวจวัดระดับ
ในเลือดหลังมื้ออาหารกี่นาที น�้าตาลในเลือดหลังอาหาร 1-2 ชั่วโมง เนื่องจากในคนปกติจะสามารถลดระดับ
น�้าตาลลงมาได้ภายในเวลา 2 ชั่วโมง ส่วนผู้ที่มีการหลั่งอินซูลินบกพร่องหรือเป็นโรค
เบาหวานจะต้องใช้เวลาในการลดระดับน�้าตาลนานกว่า 2 ชั่วโมง
Q2: ผู้ป่วยเบาหวานควรเริ่ม A2: ผู้ป่วยโรคเบาหวาน (ค่าเป้าหมายการรักษา LDL<100 mg/dl) ซึ่งในการรักษา
ใช้ยาที่ค่า Low Density เพื่อลดไขมันในเลือด จะเริ่มต้นจากการควบคุมอาหารประมาณ 6 สัปดาห์ ถ้าค่า LDL
Lipoprotein (LDL) เท่าไหร่ ยังไม่ลดลงก็จะเข้าสู่กระบวนการควบคุมอาหารอย่างเข้มข้นต่ออีก 6 สัปดาห์ รวมทั้ง
สิ้นประมาณ 3 เดือน ในกรณีที่มีโรคร่วม เช่น โรคหัวใจและหลอดเลือด (ค่าเป้าหมาย
การรักษา LDL<70 mg/dl) ถ้าระดับ LDL ยังไม่ลดลงอาจจะต้องเพิ่ม Dose ยาใน
กลุ่ม Statin
Q3: ผู้ป่วยที่อ้วนขึ้นจากภาวะ A3 : ในเบื้องต้นไม่ต้องลดยา Glipizide เนื่องจากเป็นกลุ่มยาหลัก แต่ควรพิจารณาว่า
Hyperglycemia ควรลดยา ถ้าผู้ป่วยเบาหวานควบคุมระดับน�้าตาลแล้วแต่ค่าน�้าตาลสูง และน�้าหนักตัวเพิ่มมากขึ้น
Glipizide ได้หรือไม่ ให้พิจารณาว่าเกิดจากพฤติกรรมการรับประทานอาหารที่มากเกินไป หรือผู้ป่วยได้รับ
ยา Sulfonylureas ซึ่งจะกระตุ้นการหลั่ง Insulin ท�าให้เกิดอาการหิวมากกว่าปกติ
เนื่องจากยากลุ่มนี้เป็นยาหลักที่ใช้รักษาผู้ป่วยเบาหวานในประเทศไทย ทั้งนี้อาจเกิด
จากตัวยาและการรับประทานอาหารที่ไม่เหมาะสม
Q4: การคัดกรองเบาหวานในอายุ A4: กรณีที่มีอายุมากกว่า 35 ปีขึ้นไป สามารถเลือกใช้วิธี Thai Diabetic Risk Score
35 ปีขึ้นไป ขั้นตอนการ ประเมิน ≥ 6 คะแนน กับ FPG หรือ FCBG 100-109 มก/ดล.วิธีใดวิธีหนึ่งได้ แต่หากกรณี
Thai Diabetic Risk Score และ ที่อายุน้อยกว่า 35 ปี ต้องใช้เกณฑ์การคัดกรองขององค์การอนามัยโลกด้วย
การตรวจค่าน�้าตาลด้วยวิธี FPG เพื่อหาความเสี่ยงร่วมอื่นๆ ตาม Flow ดังนี้
หาก Thai Diabetic Risk Score
≥ 6 คะแนน กับ FPG หรือ
FCBG 100-125 มก/ดล.
สามารถใช้วิธีใดวิธีหนึ่งได้หรือไม่

Q5: กรณีตรวจด้วยวิธี FPG A5: ตรวจด้วยวิธี FPG จ�านวน 2 ครั้งแล้ว หากค่าระดับน�้าตาล ≥ 126 มก/ดล.
จ�านวน 2 ครั้งแล้ว การวินิจฉัย สามารถวินิจฉัยได้เลย โดยไม่ต้องตรวจด้วยวิธี OGTT ซ�้า
ต้องตรวจด้วยวิธี OGTT อีกครั้ง
หรือไม่
Q6: การตรวจด้วยวิธี OGTT ต้อง A6: ก่อนการตรวจ OGTT ผู้รับการตรวจต้องงดอาหารและเครื่องดื่มมากกว่า 8 ชั่วโมง
อดอาหารก่อนมาตรวจหรือไม่ (สามารถดื่มน�้าเปล่าได้)

ทบทวนตัวชี้วัดเพื่อกำ�กับติดตามคุณภาพบริการด้านโรคไม่ติดต่อ 37 NCD
พ.ศ.�2563-2566