Page 55 - คู่มือแนวทางป้องกันยาเสพติดในครอบครัวด้วยทักษะสมอง EF (Executive Functions) : สำหรับผู้ปฏิบัติงาน
P. 55
ติัวอย�าง เช่น คำ�ว่� “ห��ม” “ไม่” “อย่�” และ “หยุด” เป็นคำ�พั้ดที�สำมองติ�องทำ�ก�รั
ปรัะมวลผู้ล 2 ครัั�ง เพัรั�ะสำมองไม่สำ�ม�รัถสำรั��ง “ภ�พัปฏิิเสำธ” ขึ�นม�ในสำมองก่อนได�
เม่�อเรั�บอกว่� “ไม่วิ�ง” เด็ก ๆ จะติ�องสำรั��งภ�พั “วิ�ง” ขึ�นม�ในสำมองก่อน แล�วจึงนำ�ไป
ปรัะมวลผู้ลรัวมกับคำ�ว่� ไม่วิ�ง อีกครัั�งหนึ�ง เพั่�อแปลผู้ลออกม�เป็นคำ�ว่�ไม่วิ�ง เม่�อก�รัแปลผู้ล
ซับซ�อนเช่นนี� แติ่ทักษัะสำมอง EF ยังไม่ดีพัอ สำม�ธิจดจ่อในก�รัแปลสำั�นก็จะทำ�ให�เด็กเล็ก
เกิดคว�มสำับสำนได�ง่�ย จึงแสำดงพัฤติิกรัรัมออกม�ติ�มสำิ�งที�ได�ยินและเข��ใจเท่�นั�น จึงเป็น
เหติุผู้ลอธิบ�ยว่� ทำ�ไมเม่�อเรั�พั้ดว่� “ไม่วิ�ง” เด็กจึงวิ�ง
นอกจ�กนี�บ�งครัั�งคำ�ว่� “ห��ม” “ไม่” “อย่�” และ “หยุด” ยังเป็นก�รัชี�นำ�เด็กให�ทำ�พัฤติิกรัรัม
ที�ไม่เหม�ะสำมอีกด�วย เช่น “อย่�จิ�มเค�กนะ” “ติอนคุณหมอฉัีดย�ไม่ติ�องกลัวนะคะ”
บ�งทีเด็กยังไม่ทันคิดว่�จะจิ�มเค�ก หรั่อ จะกลัวคุณหมอฉัีดย� แติ่เม่�อพั้ดเติ่อนขึ�นม�
เด็กก็จะเอ�ม่อจิ�มเค�ก หรั่อ กลัวคุณหมอฉัีดย�ขึ�นม�ทันที เหติุที�เป็นเช่นนั�นก็เพัรั�ะว่�
ก�รัแปลผู้ลที�สำลับซับซ�อนไปติรังกับคว�มรั้�สำึกของเด็ก จึงเกิดเป็นแรังผู้ลักภ�ยใน
อย่�งแรังกล��ที�ทำ�ให�เด็กแสำดงพัฤติิกรัรัมนั�น ๆ ออกม� ก่อนที�สำมองจะทันแปลผู้ล และ
สำั�งก�รัควบคุมพัฤติิกรัรัม
ช่วยสร้างสิ�งแวดล้อมท่�เหมาะสมติ่อกัารพัฒนาทักัษะสมอง EF
ก�รัสำรั��งวินัยเชิงบวกเป็นเครั่�องม่อที�ช่วยสำรั��งสำิ�งแวดล�อม บรัรัย�ก�ศิภ�ยในบ��นและ
ห�องเรัียนให�เอ่�อติ่อก�รัเรัียนรั้�และพััฒน�ทักษัะสำมอง EF เน่�องจ�กครั้ปฐมวัยและพั่อแม่ที�ใช�
ก�รัสำรั��งวินัยเชิงบวกจะสำ�ม�รัถช่วยผู้่อนคล�ยอ�รัมณ์ ทำ�ให�คว�มคับข�องใจภ�ยในของเด็ก
ลดลง อย้่ในรัะดับที�เด็กสำ�ม�รัถควบคุมอ�รัมณ์ติัวเองได� รัวมถึงสำ�ม�รัถสำรั��งสำิ�งแวดล�อม
ภ�ยนอกให�มีคว�มสำันติิ ปลอดภัย และสำ�ม�รัถค�ดเด�ได� สำมองลิมบิกจึงสำ�ม�รัถเช่�อมโยง
ข�อม้ลกับสำมองสำ่วนหน��ได� เกิดเป็นทักษัะสำมอง EF ที�เด็กใช�ในก�รักำ�กับควบคุมตินเองไป
จนบรัรัลุเป้�หม�ย
พัฒนากัารและกัระบวนกัารทำงานของสมอง จิติใจ และพฤติิกัรรมของเด็กัในช่วงป้ฐมวัย
EF เป้็นเรื�องละเอ่ยดอ่อน ท้าทายเด็กัและผู้้้เล่�ยงด้มากั ในขณ์ะท่�เด็กัม่ความติ้องกัารพื�นฐาน
ทางร่างกัายและจิติใจมากั แติ่ยังม่พัฒนากัารและป้ระสบกัารณ์์น้อย จึงยังไม่สามารถ้
ควบคุมความติ้องกัารของตินเองและแสดงออกัมาเป้็นพฤติิกัรรมท่�เหมาะสมได้ด่นักั
54 คู่่�มืือ แนวทางป้้องกัันยาเสพติิดในคู่รอบคู่รัว
ด้้วยทัักษะสมอง EF (Executive Functions)
